Jak czytać schematy elektryczne?

Schemat elektryczny jest rodzajem planu instalacji elektrycznej, opisanym za pomocą uniwersalnych symboli i oznaczeń. Zaznaczone są nim wszystkie podłączenia, obwody elektryczne, układ gniazdek, bezpieczniki, rozdzielnicę, punkty oświetleniowe, gniazda antenowe, łączniki, żarówki, licznik energii i inne ważne elementy. Schemat elektryczny potrzebny jest w przypadku konieczności przeprowadzenia napraw i modyfikacji, dlatego warto poznać podstawowe znaki w nim zastosowane.

Schemat elektryczny jest podstawą dokumentacji budowlanej. Jest on utworzony na podstawie rzutu deweloperskiego, w którym jest nakreślony wstępny plan rozmieszczenia pomieszczeń w budynku. Zgodnie z Polską Normą PN-79/E-01244 schematy elektryczne dzieli się na kilka rodzajów. Są to: schematy elektryczne podstawowe (schematy funkcjonalne, strukturalne), schematy elektryczne wyjaśniające (zastępcze i zasadnicze), schematy elektryczne wykonawcze (schematy przyłączeń, połączeń zewnętrznych i wewnętrznych), plany (plan rozmieszczenia, plan sieci i inne). Ze względu na rodzaj samego rysunku technicznego także wyróżniamy kilka rodzajów schematów elektrycznych takich jak:
    • schemat ideowy – opisujący tylko podstawowe elementy instalacji;
    • schemat rozwinięty – wzbogacony o objaśnienia poszczególnych elementów;
    • schemat połączeń i oprzewodowania – zaznaczone są w nim wszystkie obiekty instalacji wraz z opisami połączeń;
    • schemat montażowy – zawierający informacje o elementach instalacji – ich rodzaju i pełnionej funkcji.

Uniwersalne oznaczenia w schematach elektrycznych 

We wszystkich schematach stosuje się symbole graficzne, pismo techniczne, linie i oznaczenia alfanumeryczne wszystkich urządzeń. Symbole i oznaczenia powinny być zgodne z normami międzynarodowymi. Zgodnie z nimi przewody ochronne oznacza się literami PE, przewody neutralne – literą N, a fazowe – literą L. Dodatkowo liczby 1, 2, 3 stojące przy literze L oznaczają kolejno fazą pierwszą, drugą, trzecią. W przypadku prądu stałego L to biegun ujemny, L+ oznacza biegun dodatni, a M – biegun środkowy. Przewody elektryczne oznaczane są literami:
    • N (niebieski, neutralny);
    • L (czarny lub brązowy, czyli napięcie fazowe);
    • PE (zielono-żółty, czyli uziemienie).
Rodzaj kabli zastosowanych w instalacji elektrycznej oznaczany jest literami. A to aluminium, F – stal miękka. Jeśli nie zastosowano żadnego symbolu, prawdopodobnie kabel jest wykonany z miedzi. 
To tylko niektóre z podstawowych informacji na temat oznaczeń stosowanych w schematach elektrycznych. Wszystkie urządzenia takie jak rozdzielnice, gniazdka i bezpieczniki mają swoje symbole, doskonale znane ekspertom od montażu instalacji. Ich znajomość pozwala korzystać z wielu schematów dostępnych w Internecie, książkach i materiałach producentów, również zagranicznych.